تمام قد در برابر کرونا
کرونا و همه مشکلاتی که در ماه‌های اخیر برای تمام کشورهای دنیا اعم از کشور ما آفریده است، گریبان مراکز درمانی را بیش از بقیه نهادها و سازمان‌ها گرفته و آن‌ها را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است؛ نهادهای درمانی دولتی از یک سو و نهادهای غیردولتی و خصوصی از سوی دیگر با مشکلات کروناساخته در حال دست و پنجه نرم کردن هستند.
اکنون که نهمین ماه از این درگیری خاص قرن را در کشور سپری کرده‌ایم، با دیدی دیگر پای صحبت‌های مدیرعامل و مسئولان یکی از بیمارستان‌های خصوصی مطرح کشور، بیمارستان فوق تخصصی رضوی، رفته و فرصت‌های کروناساخته در این مرکز درمانی را به چالش کشیده‌ایم؛ فرصت‌هایی که در این چند ماه این بیمارستان مطرح کشورمان به خوبی آن‌ها را رقم زده و مدیریت کرده است.
پیشتازی در پیشگیری
دکتر محسن محور، مدیرعامل بیمارستان فوق تخصصی رضوی از پیشتازی این بیمارستان در امر پیشگیری از شیوع ویروس و حفظ سلامتی کادر درمان برای ارائه خدمات بهتر به بیماران می‌گوید: « پیش از اطلاع‌رسانی عمومی در کشور در خصوص همه‌گیری و شیوع ویروس کرونا، با شیوع این ویروس در چین، ما در بیمارستان رضوی تدابیر لازم در خصوص تهیه امکانات و لوازم مصرفی و لوازم حفاظت فردی در مواجهه با این ویروس را اتخاذ و نسبت به تهیه این موارد اقدام کردیم و سپس در پی انتشار گسترده شیوع ویروس کرونا در کشور و اطلاع‌رسانی‌های مکرّر وزارت بهداشت در خصوص شیوع آن در ایران، فعالیت‌های بیمارستان رضوی هم‌زمان با بسیاری از بیمارستان‌های کشور به‌صورت جدی‌تر آغاز شد. در واقع، هم‌زمان با هشدارهای مکرر وزارت بهداشت در رسانه‌های کشور و اعلام اهمیت اقدامات پیشگیرانه در مقابله با کرونا و ارائه آموزش‌ها از قبیل شستشو، ضدعفونی صحیح دست‌ها، استفاده از ماسک، گندزدایی سطوح و… به جهت افزایش آگاهی عموم مردم، بیمارستان رضوی نیز آموزش‌های عمومی، چهره به چهره، مجازی، نوشتاری (پمفلت، پوستر، …) خود را در سطح وسیعی در رده‌های مختلف شغلی، بیماران و همراهان و مراجعین از سر گرفت و در ماه‌های اخیر که آمار بیماران مبتلا به ویروس کرونا و تلفات ناشی از این ویروس در ایران سیر تصاعدی به خود گرفته و در کشور وضعیت بحرانی اعلام شده، بیمارستان رضوی نیز در این وضعیت بحرانی به طور مستمر با EOC دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تماس بوده و با هماهنگی ستاد هدایت در حال مدیریت درمان بیماران مشکوک به ویروس COVID 19 است.»
مدیریت مصرف
در ماه‌های نخستی که این ویروس منحوس در کشور عزیزمان شیوع یافت، با مشکلات متعددی از قبیل کمبود ملزومات مصرفی مواجه بودیم و این امر مردم را بسیار آزرد. این تهدید خطرناک، فرصتی برای اصلاح الگوی مصرف و اجرای همه‌جانبه آن در برخی مراکز درمانی که بیشترین مصارف در این حوزه را دارا بودند، شد. دکتر کامبیز توتونچی، مسئول فنی و مدیر داخلی این بیمارستان در این باره می‌افزاید: «از ابتدای ورود کرونا به ایران و ابلاغ مصوبات وزارت بهداشت به همه بیمارستان‌های تحت نظارت دانشگاهی، با ابلاغیه‌های مستمر جهت اصلاح الگوی مصرف در بیمارستان اهتمام لازم را ورزیدیم تا با توجه به کمبودهای منابع در کشور با کمبود لوازم، ملزومات مصرفی و تجهیزات مواجه نشویم. اقلام حفاظت فردی در بین بخش‌ها فقط برای مصرف ۲۴ ساعت توزیع شد و اینگونه توانستیم تا حد زیادی از مصرف بی‌رویه و مازاد بر نیاز جلوگیری کنیم و نتیجه آن، کاهش هزینه روزانه حدود ۲۸ میلیون تومانی تنها با بهینه‌سازی مصرف کیت‌های حفاظت فردی بود.»
کمبود لوازم مصرفی پیشگیری از این ویروس در کشور فرصت خوبی شد برای بسیاری از کارخانجات و کارگاه‌های تولیدی که به خود آمده و در تولید این لوازم کمی اهتمام بیشتر بورزند اما در این میان، حمایت از تولید داخلی با خرید این لوازم از آن‌ها جایگاه ویژه‌ای داشت. کاری که این مرکز فوق پیشرفته به آن اهتمام ورزیده و طهرانی‌زاده، مسئول واحد ملزومات مصرفی این بیمارستان در این باره می‌گوید: «از همان ابتدا سعی کردیم تا اقلام کیت‌های حفاظت فردی با کیفیت و استاندارد را به جای خرید کردن از شرکت‌های وارداتی با قیمت‌های بسیار بالا از تولیدکنندگان داخل تهیه کنیم. فروش کلیه اقلام حفاظت فردی اعم از ماسک سه لایه کش‌دار برای بزرگسال و کودک، ماسک N95، ماسک N99، محلول‌های ضدعفونی کننده دست و سطوح، دستکش، لباس کاورال و… را به قیمت مصوب دولتی در داروخانه بیمارستان فوق تخصصی رضوی جهت رفاه حال تمامی کارکنان و مراجعه‌کنندگان به بیمارستان مصوب کرده و در دستور کار قرار دادیم.»
دکتر محور، این مدیر باسابقه بیمارستانی کشور، از سودجویی برخی در توزیع و فروش این اقلام می‌گوید: « در این میان بودند افراد فرصت‌طلب که با تهدید جان و مال مردم، هم‌وطنان‌مان را می‌آزردند. در همان اثنا، افراد سودجو و تولیدکنندگان و فروشندگان غیرمجاز را به دانشگاه علوم پزشکی مشهد معرفی می‌کردیم تا با بررسی موضوع نسبت به حذف این افراد از زنجیره تأمین اقلام حفاظت فردی و جلوگیری از توزیع اقلام غیراستاندارد اقدام کنند.»
بیمارستان پاک؛ کاری سخت
دکتر محور می‌گوید: «طی ایام شیوع ویروس منحوس کرونا، آن‌طور که از مراجعان عزیزمان می‌شنیدیم، مردم عزیز و متخصصان محترم لطف داشته و بیمارستان رضوی را به‌عنوان بیمارستان پاک می‌شناختند و به همین سبب، اتاق‌ها عمل این بیمارستان به صورت ویژه فعالیت داشت و انجام حدود ۷ هزار عمل جراحی در این مرکز گواه این امر است. با توجه به نیاز متخصصان به تجهیزات بسیار پیشرفته و سرمایه انسانی آموزش‌دیده و ورزیده برای بسیاری از اعمال پیچیده و پرخطر، همان‌طور که بسیاری از جراحان این مرکز اذعان دارند، انجام اعمال خاص و ویژه در اتاق‌های عمل فوق پیشرفته این مرکز با سهولت بیشتری قابل انجام است و طبق بررسی‌های انجام شده، حدود ۴۰ درصد از اعمال جراحی که در این مرکز طی ۶ ماه نخست سال جاری انجام شده، اعمال بسیار ویژه بوده‌اند.»
این بیمارستان به گفته بسیاری از مراجعانش، در همین زمان شیوع کرونا، مأمنی برای زایمان بوده است. دکتر نائبی، متخصص زنان و زایمان برجسته کشور و مدیر گروه زنان این بیمارستان در این باره می‌افزاید: « حتما می‌دانید که خوشایندترین و زیباترین اتفاقی که در یک بیمارستان رخ می‌دهد، تولد نوزاد است. تولد هر نوزاد نوید نگاه دوباره پروردگار به زمینیان و امید دوباره به آن‌هاست. طی نیمه نخست سال جاری، بیش از ۱۷۰۰ تولد نوزاد در این بیمارستان رقم خورده که حدود نیمی از این تعداد را زایمان‌های طبیعی و درصد فراوانی از سزارین‌های انجام شده را زایمان‌های پرخطر و خاص تشکیل داده‌اند.»
نجات جان بیماران سکته مغزی و قلبی
مدیرعامل بیمارستان رضوی کمک این مرکز درمانی به بخش دولتی با پذیرش بیماران اورژانسی با کدهای ۲۴۷ و ۷۲۴ را تلاشی برای برداشتن بار سنگین از همکاران دانشگاه علوم پزشکی مشهد دانسته و می‌گوید: «یکی از فعالیت‌های خاصی که در بیمارستان رضوی هم‌پای بخش دولتی و به‌عنوان یاری‌گر دانشگاه علوم پزشکی در ایام شیوع کرونا در ابتدای سال شناخته می‌شود، اجرای کد ۷۲۴ و ۲۴۷ است. شاید ندانید، این کدها برای بیماران با سکته‌های قلبی و مغزی تعریف شده که در واقع این بیماران نیاز مبرمی به انجام آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی‌های بسیار پیچیده در عروق مغز و قلب دارند و گاهی در صورتی که این فرایند با سرعت بالایی صورت نگیرد، منجر به گرفتگی حاد عروق و در نتیجه مرگ بیمار می‌شود. کت‌لب‌های بیمارستان رضوی که اتاق‌های پاک و مجهز به تجهیزات ویژه آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی است، طی چند ماه گذشته از ابتدای سال، پذیرای بیش از ۵ هزار بیمار با شرایط گرفتگی عروق مغزی و قلبی بوده و بیش از ۵۰ نفر از این عزیزان با کدهای ۲۴۷ و ۷۲۴ به این مرکز مراجعه کرده و با وجود هزینه‌بردار بودن این بیماران برای یک بیمارستان خصوصی، از پذیرش آن‌ها دریغ نورزیده و تمامی خدمات مورد نیاز آنان را ارائه داده‌ایم.»
همراه بیماران سرطانی و دیالیزی
در میان گروه‌های بیمارانی که در این ایام با سختی در دریافت خدمات درمانی مواجه بوده‌اند، بیماران سرطانی و بیماران نیازمند به فرایند همودیالیز بسیار نگران‌کننده بوده و اذیت شده‌اند. خدا نکند ولی شاید هر کدام از ما در خانواده یا بستگانمان با آن‌ها روبه‌رو بوده باشیم. خوشایندی همراهی با این بیماران در همین ایام شیوع کرونا در چهره مهناز طالب‌الحق، مدیر پرستاری این بیمارستان می‌بارد: «بیمارستان رضوی طی چند ماه گذشته از ابتدای سال در ارائه خدمت به این بیماران به عنوان یک مرکز خصوصی تمام تلاش خود را کرده و پذیرای بیش از ۹۰۰ بیمار به صورت بستری و بیش از ۵۰۰ بیمار به صورت سرپایی برای انجام فرایند شیمی‌درمانی بوده است تا گامی در راستای رهایی این عزیزان از بند بیماری سرطان برداشته باشد. همچنین با ایجاد فضایی مطمئن و وسیع‌تر برای انجام فرایند همودیالیز و گسترش دوبرابری فضا از ۲۴۰ به حدود ۵۰۰ متر مربع امکان ارائه خدمت به تعداد بیشتری از بیماران اعم از زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) فراهم آمده است. اکنون با توسعه این فضا، امکان پذیرش بیماران زائر به شکل موقت و افزایش میزان پذیرش بیمار به‌طور متوسط از ۶۰۰ نفر در ماه به یک هزار و ۲۰۰ نفر فراهم آمده است.»
مسئولان درمانی این بیمارستان شایسته کشور خبر خوب دیگری هم دارند که دکتر محور آن را اینگونه شرح می‌دهد: «طی این مدت در حوزه پزشکی هسته‌ای نیز به دستاوردهای نوین و بی‌نظیری دست یافتیم و یکی از آن‌ها به ثمر رسیدن تلاش و زحمات پزشکان متخصص پزشکی هسته‌ای در آزمایشگاه این بخش بوده که به فرمول‌هایی از رادیوداروهای مؤثر در پزشکی هسته‌ای و تشخیص و درمان سرطان‌های مختلف رسیده‌اند و با توجه به اخذ مجوز بهره‌برداری از سیکلوترون(دستگاه تولید رادیودارو) طی ماه‌های آتی نوید تولید این رادیوداروها را به مردم شریف ایران می‌دهیم.»
بر بالین محرومان
آوازه ارائه خدمات انحصاری و کمک به محرومان در این زمینه در بیمارستان رضوی امری است که در سال‌های اخیر، گوش همگان را نواخته است. دکتر محور در این باره می‌گوید: «همان‌طور که می‌دانید، بیمارستان رضوی با اینکه بخش خصوصی درمانی در مشهد محسوب می‌شود، از ارائه خدمت رایگان یا با تعرفه دولتی به محرومان در موارد ضروریِ دریافت خدمت انحصاری اصلا دریغ نورزیده است. طی ۸ ماه گذشته بیش از ۱۶ هزار نفر به بخش اورژانس این بیمارستان مراجعه کرده‌اند و مشکلات متفاوت و متعددی داشته‌اند. حدود ۱۳ درصد از این مراجعان، افراد با مشکلات فراوان و متعدد اورژانسی بوده که با ستاد هدایت یا از طریق فوریت‌های پزشکی(اورژانس ۱۱۵) به این مرکز منتقل شده و از میان این افراد، مراجعان با مشکلات مالی که تأیید شده یا نیازمند بهره‌مندی از خدمات انحصاری این مرکز بودند، از تخفیف این مرکز بهره‌مند شدند. بر این اساس، تنها طی ۶ ماه نخست، حدود ۵ میلیارد تومان تخفیف از این طریق به این بیماران ارائه شده است.»
او از حفظ کرامت انسانی مراجعان به این بیمارستان می‌گوید: «تکریم مراجعان و حفظ کرامت انسانی آن‌ها از مهم‌ترین اصول و سیاست‌های این بیمارستان مسمّی به ولی‌نعمت ایران و ایرانیان است. از اموری که طی این چند ماه در این مرکز پیگیری شد، بهبود فرایندها جهت سهولت دسترسی‌های بیماران و مراجعان و در واقع، گیرندگان خدمت، به خدمت درخواستی‌‌شان است. تلاشی که در این حوزه برای آن همت گماشته شد، تسهیل فرایند ترخیص و بستری، پایش بیماران از جهت شیوه ویروس کرونا و نیز پیگیری احوال بیماران پس از ترخیص است. همچنین فرایند دریافت اضافه کار کارکنان و مدیریت در تعریف شیفت‌های متناسب‌تر برای حفظ سلامتی آن‌ها و در نتیجه حفظ سلامتی مراجعان از این طریق، از مواردی است که در این زمینه به خوبی پیگیری شده و در حال پیگیری است. در همین ایام با مذاکرات پیوسته‌ای که انجام داده‌ایم، توانستیم حدود ۴۰ پزشک برجسته و شاخص در رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی که در حوزه خود بی‌نظیر یا کم‌نظیر بوده‌اند را جذب کرده و از حضور و همکاری آنان در این مرکز برای ارائه خدمات باکیفیت‌تر به بیماران بهره ببریم.»
توسعه فضا در مسیر خدمت
یکی از فرصت‌هایی که ایام شیوع کرونا و تعطیلی نسبی برخی مراکز و البته کاهش مراجعان ایجاد کرد، فرصت بهینه‌سازی فضاهای ساختمانی و توسعه برخی بخش‌ها بوده است. طبیعی است که تنها، ارزش مالی تجهیزات حیاتی که نگهداری و راهبری آن‌ها در دست واحد فنی بیمارستان رضوی است، ۱۱۰ میلیارد تومان باشد. بنابراین باید از این تجهیزات که سرمایه‌های موقوفاتی قلمروی سلطان سریر ارتضاء، حضرت رضا(ع)، است به نحو احسن پاسداری و حفاظت شده و فضای بهره‌مندی بیشتر از آن‌های فراهم شود.
مهندس مصباح، مدیر روابط عمومی این مرکز درمانی در خصوص توسعه فضای خدمت‌رسانی در این بیمارستان به شتابی کم‌نظیر اشاره می‌کند: «توسعه ۳۱۰۰ متر مربعی فضای جراحی که ۶۰ درصد اقدامات توسعه‌ای در این بخش از سال ۹۴ تا آذرماه ۹۸ و پیشرفت ۴۰ درصدی اقدامات از آذرماه سال گذشته تا تیرماه سال جاری اتفاق افتاده است، از نمودهای بهینه‌سازی بهره‌مندی از موقوفات بوده است. یکی دیگر از جلوه‌های سلامت‌محوری و مردم‌مداری آستان قدس رضوی که در بیمارستان رضوی متجلّی شد و در همین ایام شیوع ویروس کرونا، اطمینان خاطر را برای بسیاری از متقاضیان دریافت خدمات در حوزه دهان و دندان را فراهم آورد، تغییر کاربری یکی از ساختمان‌های بیمارستان به مرکز دندانپزشکی غدیر بود. این فضا که کاملا خارج از فضای بستری، جراحی، اورژانس و… است، در وسعتی به مساحت ۳۲۰ متر مربع امکانات ویژه‌ای را در اختیار گیرندگان خدمت می‌گذارد. گسترش بخش آزمایشگاه مرکزی از ۱۱۰۰ به ۲۱۰۰ متر مربع و اختصاص فضای جداگانه برای انجام آزمایش‌های PCR(تشخیبص ویروس کرونا)، تجمیع داروخانه های پراکنده بیمارستان و دسترسی آسان و نزدیکی به کلینیک و اورژانس بیمارستان در راستای سیاست بیمارمحوری از دیگر فرصت‌های ایجاد شده در این ایام بود.»
و اما آموزش…
در حین اجرای تمام پروتکل‌ها و دستورالعمل‌ها در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، آن‌چه بیش از پیش اهمیتش بر همگان آشکار شد، اهتمام به امر آموزش و پژوهش بوده است. بیمارستان رضوی از این امر نیز غفلت نورزیده و تهدید کرونا را به فرصتی شاخص بدل کرده است. دکتر محمد وجدان‌پرست، مدیر آموزش و پژوهش این بیمارستان در این راستا می‌گوید: «در حوزه آموزش و پژوهش در این بیمارستان باید اذعان کنم که ۱۶ مقاله در مجلّات بین‌المللی به زبان انگلیسی در مباحثی نظیر سرطان، قلب، کرونا و… تدوین و منتشر کرده و برای به ثمر نشستن نتایج ۱۶ طرح پژوهشی به صورت مشترک و اختصاصی مشارکت داشته‌ایم. همچنین برگزاری ۶ وبینار از دیگر فعالیت‌های این بیمارستان در این برهه زمانی بوده است. در واقع، طی برگزاری این سمینارهای مجازی و تحت وب، بیش از ۳۰۰ نفر از متخصصان بیماری‌های داخلی، قلب، نوزادان، پزشکی هسته‌ای و رادیوتراپی شرکت کرده و از تازه‌ترین دستاوردهای علمی بهره‌مند شدند. در مسیر همکاری با سایر نهادهای علمی و آموزشی و پژهشی کشور، داده بالینی ۵۰ مورد از بیماران سرطان کولورکتال را به ثبت رساندیم و حاصل فعالیت‌های خاص و ویژه علمی این مجموعه اعطای مجوز مرکز آموزشی مهارت‌های تخصصی و فوق تخصصی علوم پزشکی رضوی بوده که به لطف خداوند و با عنایت ویژه حضرت رضا(ع) از سوی دانشگاه علوم پزشکی مشهد صورت گرفته است.»
