به مجموعه اقدامات پزشکي و حرفه اي که براي بيمار قلبي برنامه ريزي و طراحي مي گردد تا بتواند مستقل و با حداکثر توان جسمي و روحي به زندگي عادي برگردد توانبخشي قلب مي گويند. توانبخشي و بازتواني قلبي راهي است علمي و عملي براي از سرگيري مطمئن فعاليت ها در افرادي که عمل جراحي عروق کرونر قلب، تعويض دريچه، آنژيوپلاستي، سابقه سكته قلبي و يا هر عمل جراحي قلب ديگري كه داشته اند. به عبارت ديگر توانبخشي قلب برنامه اي طولاني مدت است که شامل بررسي بيماري هاي زمينه اي و عوامل خطرزاي قلبي، تغيير و کاهش اين عوامل، رژيم درماني، ورزش درماني، آموزش و مشاوره مي باشد. اين برنامه ها به منظور کاهش تأثيرات منفي فيزيولوژيک و رواني بيماري هاي قلبي، کنترل عوامل قلبي، تثبيت يا تخفيف روند تصلب شرائين، بهبود شرايط رواني و شغلي، کاهش خطر سکته مجدد و انسداد عروق به کار رفته است.
تأثير و نتايج توانبخشي قلبی – ریوی: • تنظيم ضربان قلب ، کاهش فشار خون • کاهش قند خون ، کاهش چربي نامطلوب ) LDL ( و افزايش چربي خوب ) )HDL • بهبود وضعيت رواني و کاهش استرس، اضطراب و افسردگي • افزايش کارايي سيستم گردش خون و افزايش توانايي عملکردي • از بين بردن عوارض بيماري قلبي و جراحي قلب مانند درد، تنگي نفس و محدوديت حرکتي و کاهش وقايع قلبي بعد از جراحی • کاهش زمان بستري شدن، کاهش احتمال عود بيماري، کاهش مرگ و مير • بهبود کيفيت زندگي تا % ۸۰ ، برگشت سريعتر و مطمئن تر به زندگي روزمره و شغلي • کمک به ترک دخانیات )سيگار، قلیان و پیپ( در مقايسه بيماران قلبي معرفي شده به اين واحد که يک دوره کامل بازتواني را به پايان رسانده اند با گروهي که پس از پذيرش اوليه ديگر مراجعه اي نداشته اند، نتايج مطالعات بسيار رضايت بخش بوده است. بخشي که بيش از هرچيز مارا به ادامه اين برنامه تشويق نموده ايجاد احساس اعتماد به نفس بالا و بالا بردن سطح کيفيت
زندگي بيماران بوده است. مراحل انجام توانبخشي درواحدهاي مختلف بخش توانبخشي قلبی – ریوی: بخش توابخشی قلبی ریوی شامل سالن ورزشی، کلینیک ها و اتاق های مشاوره می باشد سالن ورزشی مجهز به تجهیزات ورزشی مورد نیاز و سیستم مانیتورینگ حین ورزش دردو سالن مجزا برای خانم و آقایان می باشد. برنامه بازتواني قلب با تيمي مرکب از متخصص قلب، متخخصص توانبخشي، کارشناس پرستاري، فيزيوتراپ، روانشناس و متخصص تغذيه انجام مي گيرد: • كلينيك قلب: در این کلینیک عاوه بر گرفتن نوار قلب ،انجام تست ورزش و اندازه گيري قد و وزن ، معاينه مجدد بيمار توسط پزشک متخصص قلب و کنترل وضعيت وی انجام می شود. • واحد آموزش بيماران و همراهان آنها:در این واحد درمرحله اول آموزش اوليه آشنایی با محیط بازتوانی به بيمار توسط مسئول بخش ارائه می شود در مراحل بعدی آموزش های لازم در خصوص سبک زندگی سالم شامل تغذیه سالم ، کاهش استرس، فعالیت فیزیکی و ترک دخانیات) سیگار، قلیان و پیپ ( بصورت چهره به چهره و ارائه پمفلت، توسط مسئولین مربوطه ارائه می شود
زندگي بيماران بوده است. مراحل انجام توانبخشي درواحدهاي مختلف بخش توانبخشي قلبی – ریوی: بخش توابخشی قلبی ریوی شامل سالن ورزشی، کلینیک ها و اتاق های مشاوره می باشد سالن ورزشی مجهز به تجهیزات ورزشی مورد نیاز و سیستم مانیتورینگ حین ورزش دردو سالن مجزا برای خانم و آقایان می باشد. برنامه بازتواني قلب با تيمي مرکب از متخصص قلب، متخخصص توانبخشي، کارشناس پرستاري، فيزيوتراپ، روانشناس و متخصص تغذيه انجام مي گيرد: • كلينيك قلب: در این کلینیک عاوه بر گرفتن نوار قلب ،انجام تست ورزش و اندازه گيري قد و وزن ، معاينه مجدد بيمار توسط پزشک متخصص قلب و کنترل وضعيت وی انجام می شود. • واحد آموزش بيماران و همراهان آنها:در این واحد درمرحله اول آموزش اوليه آشنایی با محیط بازتوانی به بيمار توسط مسئول بخش ارائه می شود در مراحل بعدی آموزش های لازم در خصوص سبک زندگی سالم شامل تغذیه سالم ، کاهش استرس، فعالیت فیزیکی و ترک دخانیات) سیگار، قلیان و پیپ ( بصورت چهره به چهره و ارائه پمفلت، توسط مسئولین مربوطه ارائه می شود
• واحد روانشناسی:در اين واحد کارشناس روانشناسي پس از مشاوره با بيماران و تکمیل پرسشنامه مربوطه، ميزان افسردگي، اضطراب و … را بررسي و بسته به نوع مشکلاتي که هر بيمار دارد جلسات مشاوره براي آنان در نظر گرفته شده و يا به روانپزشک معرفي و پيگيري مي شوند. اين واحد نيز تا پايان دوره توانبخشي به طور مستمر با بيماران در ارتباط بوده و پاسخگوي سوالات آنان مي باشد. • واحد تغذيه: اين واحد ضمن انجام مشاوره تغذيه توسط کارشناس تغذيه، در تمام طول دوره توانبخشي پاسخگوي سوالات تغذيه اي بيماران بوده و به طور مداوم بر رعايت صحيح برنامه غذايي هر بيمار نظارت دارد و ضمن آموزش به بيماران برای افزايش مصرف سبزي ها و الياف غذايي و کاهش چربي و پروتئين حيواني و مصرف مناسب نمك ، در صورت نياز بيمار، دستور رژيم خاص نیز ارائه مي شود. • كلينيك توانبخشي قلب- ریوی : در این کلینیک پس از طي مراحل بالا، برنامه توانبخشي توسط پزشک تيم طراحي و تعيين پروتکل مي شود . • انجام برنامه توانبخشي و بازتواني :خدمات بازتواني قلب- ریوی در ۴ مرحله ارائه می شود که مرحله اول آن در زمان بستری در بخش و مراحل بعدی بعد از ترخیص بیمار انجام می شود:
