ماموگرافي چيست؟
ماموگرافي يک عکس راديوگرافي ساده از پستان و ابزاري براي کشف زودرس سرطان هاي غيرقابل لمس پستان است. ماموگرافي مي‌تواند تودههاي پستان بدخيم با رشد آهسته را حداقل ۲ سال قبل از آنکه قابل لمس شود شناسايي کند. همه زنان ۴۰ تا ۴۵ ساله و بيشتر بايد بنا بر صلاحديد پزشک هر ۱ تا ۲ سال ماموگرافي انجام دهند. خانم هايي که افراد درجه يک آنها (يعني مادر يا خواهر) مبتلا به سرطان باشند ممکن است بنا بر صلاحديد پزشک ماموگرافي را در سنين پايين تر انجام دهند.
کاربردها و هدف از انجام ماموگرافي
- شناسايي زود هنگام سرطان پستان
- ارزيابي خانم هاي بالاي ۴۰ تا ۴۵ سال از نظر سرطان پستان
- ارزيابي بيماراني که توده پستان مشکوک دارند.
- پيگيري سرطان پستان درمان شده يا برداشتن قسمتي از پستان و راديوترابي و شيمي درماني
- پيگيري سرطان پستان مقابل در فردي که يک پستان به خاطر سرطان برداشته شده است.
- بررسي علت علائم در سينه مانند درد، قرمزي، ترشح
آمادگيهاي مورد نياز جهت انجام ماموگرافي:
- قبل از انجام ماموگرافي استحمام کنيد.
- از کرم، روغن، پودر، دئودورانت و ادکلن در زير بغل يا بر روي پستانها استفاده ننمائيد.
- از لباسهاي اکليل دار استفاده نفرمائيد.
- از ۲۴ ساعت قبل از آزمون چاي، شکلات، قهوه و مواد کافئين دار مصرف ننمائيد.
- بهترين زمان براي ماموگرافي يک هفته بعد از قاعدگي مي باشد که پستان ها کمترين حساسيت را دارند ولي در صورت صلاحديد پزشک زمان خاصي ندارد.
اقدامات لازم قبل از انجام ماموگرافي:
- کليه مدارک پزشکي قبلي شامل پرونده پزشکي، تصاوير ماموگرافي، سونوگرافي، نتايج بيوپسي، پاتولوژي و …. را حتما همراه بياوريد.
- خانم هاي باردار و شيرده حتما منشي پذيرش يا تکنولوژيست مربوطه را مطلع سازند.
- اگر سابقه جراحي داشته ايد و يا از پروتز سينه استفاده مي کنيد حتما اين موضوع را به کارشناس اطلاع دهيد.
- جواهرات و زينت آلات را از گردن و محدوده پستان ها باز کنيد.
- اگر در يکسال اخير ماموگرافي انجام داده ايد قبل از هر گونه اقدام تصويربرداري پذيرش را مطلع سازيد.
روش انجام ماموگرافي:
- لباسهاي بالا تنه را درآوريد روبروي دستگاه عکسبرداري بايستيد.
- از هر سينه با اشعه X دو عکس در دو جهت مختلف گرفته مي‌شود.
- سينه براي چند ثانيه ميان دو صفحه فشرده مي شود. (فشرده نمودن سينه براي گرفتن عکسهايي واضح و دقيق ضروري است. اين حالت ممکن است براي چند ثانيه اي ناراحت کننده باشد که البته خطرناک نبوده و باعث مي شود اشعه کمتري به بافت بدن برسد.)
- راديولوژيست عکس ها را بررسي مي کند.
بيمار گرامي،
در بعضي موارد نياز به عکسبرداري مجدد وجود دارد. اگر راديولوژيست به تصاوير بيشتري نياز داشته باشد يا اگر تغيير يا وضعيتي غيرعادي در سينه مشاهده شود، شما را در جريان مي‌گذارند و از شما مي‌خواهند تا براي آزمايشهاي ماموگرام بيشتر يا تست هاي مجدد مراجعه کنيد.
اقدامات لازم پس از انجام ماموگرافي:
- جواب ماموگرافي معمولا تا ۷۲ ساعت بعد از انجام آماده مي باشد، ممکن است در صورت نياز به عکس هاي تکميلي اين زمان به تاخير بيافتد.
لطفا از باجه ۸ تحويل بگيريد.
- جواب ماموگرافي خود را در اسرع وقت به پزشک معالج نشان دهيد تا ساير اقدامات لازم درماني صورت گيرد.
توجه:
انجام ماموگرافي در حالت معمولي نياز به تزريق ماده رنگي (کنتراست) نداشته، لذا بخاطر انجام آن نياز به ناشتا بودن نمي باشد، اما در موارد خاصي که پزشک تشخيص مي دهد مثلا بررسي مجاري شيري (داکتوگرافي) ممکن است نياز به استفاده از ماده حاجب وجود داشته باشد در اين مواقع ناشتائي حداقل براي مدت ۶-۴ ساعت توصيه مي شود.
