شرح روش :
سيستم ادراري در انسان از ۴ قسمت اصلي تشکيل شده است که عبارتند از کليه، حالب، مثانه و مجراي ادرار. هر يک از اين قسمت‌ها مي‌توانند مبتلا به سنگ ادراري شوند. اصطلاح سنگ ادراري نشان‌دهنده وجود سنگ در هر قسمت از سيستم ادراري است که به اشتباه، اکثر مردم وجود سنگ در هر قسمت را سنگ کليه مي‌نامند. ولي درست اين است که وجود سنگ بر حسب محل آن بيان شود:
مانند سنگ کليه، سنگ حالب، سنگ مثانه و سنگ مجراي ادرار.
سنگ حالب جزو سنگ‌هاي ادراري محسوب مي‌شود و داراي ويژگي‌هاي زير مي‌باشد:
- درد شديد همراه با حالت تهوع و استفراغ
- با سونوگرافي قابل تشخيص نيست و بهترين روش انجام عکس رنگي از سيستم ادراري است که در اصطلاح پزشکي به آن IVP (آي.وي.پي) گفته مي‌شود.
- اگر به‌درستي با آن برخورد نشود؛ ممکن است منجر به از بين رفتن کليه گردد.
- اين سنگ‌ها را مي‌توان از طريق روش تي.يو.ال ( TUL) از راه مجراي ادراري، بدون هيچگونه درد و برشي روي شکم، خارج نمود.
دلايل انجام
بديهي است که سنگ‌شکني با کمک اين روش مي‌تواند مانع از بروز ساير عوارض ناشي از سنگ مجاري ادراري شود و همچنين مي‌تواند ناراحتي هاي ناشي از آن را برطرف کند.
عوارض احتمالي
به دنبال TUL عوارض زير ممکن است در فرد بروز نمايد:
- عوارض بيهوشي
- عوارض بي‌حسي نخاعي
- اگر سنگ حالب کامل خارج نشود ممکن است انسداد ايجاد کند و ظرف ۸ هفته کليه را از بين ببرد.
روش انجام
جراح به کمک وسيله‌اي به نام يورتروسکوپ که لوله‌اي باريک و داراي دوربين کوچکي در سر اين لوله مي‌باشد، از طريق مجراي ادرار وارد مثانه و سپس لوله حالب شده و بعد از ديدن سنگ حالب، به کمک ابزار مخصوص سنگ را خرد مي‌نمايد. در اين مرحله در صورتي که امکان داشته باشد خرده‌هاي سنگ خارج مي‌شود ولي اگر امکان خروج سنگ نباشد، بسته به نظر جراح ممکن است در داخل حالب لوله‌اي قرار داده شود و توسط يک سوند مثانه ثابت گردد.
هر قدر سنگ در حالب بالاتر قرار گيرد ميزان موفقيت اين روش کمتر است. انجام عمل تي.يو.ال نياز به گذراندن دوره‌هاي آموزشي مخصوص و مهارت کافي داشته و تمامي‌جراحان کليه و مجاري ادراري، اين روش را انجام نمي‌دهند.
فعاليت
پس از انجام TUL فعاليت خود را به صورت زير تنظيم نمائيد:
- شب اول استراحت و از روز بعد شروع به ورزش و تحرک نماييد.
- ورزش‌هاي سبک در فضاي باز مانند قدم زدن، دوچرخه سواري، طناب زدن مفيد است، از انجام کارهاي سنگين بايد خودداري کنيد.
- از فعاليت‌هاي فيزيکي سنگين که موجب تغييرات درجه حرارت زياد بدن مي‌گردد، خودداري کنيد.
- از عرق کردن زياد که باعث کاهش ادرار و افزايش غلظت آن مي‌شود اجتناب کنيد.
مراقبت
پس از انجام TUL اقدامات مراقبتي زير را برنامه‌ريزي نمائيد:
- ممکن است در محل درمان که در ناحيه پشت مي‌باشد، دچار کبودي شويد.
- در صورت کاهش برون‌ده ادراري پزشک خود را مطلع کنيد.
- از پزشک خود بخواهيد که ليستي از داروهايي که نبايد در اين دوران مصرف کنيد را به شما بدهد.
- پس از سنگ شکن، ادرار خود را از صافي عبوردهيد تا سنگ دفع شده جهت مشخص شدن نوع آن به آزمايشگاه ارسال شود.
بعد از عمل امکان دارد خروج ادرار همراه با خون باشدکه طبيعي است و به مرور با مصرف مايعات طي چندين روز رفع مي شود .
در چه شرايطي به پزشک مراجعه نمائيد؟
- حدود يک هفته پس از سنگ شکن جهت بررسي ادامه درمان
- در صورت درد شديد، تب يا خونريزي شديد ادراري، احتباس ادراري و …
• چهار هفته بعد از عمل جهت خارج کردن لوله حالب، در صورت داشتن لوله حالب
