اهمیت تغذیه نوزادان با شیر مادر مورد تایید و تاکید همه پزشکان و محققان است و به همین دلیل بیمارستان فوق تخصصی رضوی، این موضوع را به عنوان یکی از حوزه‌های فعالیت خود تعیین کرده و اقداماتی همچون راه‌اندازی کلینیک مشاوره و ایجاد بانک شیر مادر را در کارنامه عملکردی خود ثبت کرده است.
شیر مادر برای هر نوزادی، بهترین سرآغاز زندگی است، اکسیر حیاتی که علاوه بر سالم بودن، مزایای تغذیه‌ای و عاطفی بسیاری برای مادر و نوزاد به همراه دارد. با توجه به اهمیت این موضوع بیمارستان فوق تخصصی رضوی با راه‌اندازی کلینیک مشاوره شیردهی و همکاری با بانک شیر مادر مشهد، توانسته است خدمات ارزنده‌ای را به مادران و نوزادان در چند سال اخیر ارائه دهد.
اگرچه شیردهی مادران یک روند طبیعی است، اما این امر برای آن‌ها آسان نبوده و مادران برای شروع شیردهی و تداوم آن به حمایت بسیاری نیاز دارند. از این رو، یکم تا هفتم آگوست برابر با ۱۰ تا ۱۶ مرداد، هفته جهانی شیر مادر نامگذاری شده است که در ادامه به اهمیت نامگذاری این هفته و خدمات بیمارستان رضوی در زمینه ترویج تغذیه نوزادان با شیر مادر می‌پردازیم.
اهداف هفته جهانی شیر مادر
سیاستگزاران یونیسف و سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۰ میلادی، اصول و استانداردهای جهانی برای تغذیه نوزادان با شیر مادر را تنظیم کردند که نتیجه آن به صدور اعلامیه‌ای منجر شد. هر ساله در سالگرد تصویب این اعلامیه با انتخاب یک شعار برای بالابردن آگاهی همگان درباره اهمیت تغذیه با شیر مادر و ترویج آن در سراسر جهان تلاش می‌شود که در همین راستا «نگاهی نو به شیردهی مادران شاغل در خانواده، محل کار و جامعه» به عنوان شعار هفته جهانی شیر مادر در سال ۲۰۲۳ میلادی انتخاب شده است.
آگاه‌سازی مردم در خصوص ارتباط بین تغذیه با شیر مادر و یک تغذیه خوب، اهمیت غذایی در نوزادان، تثبیت تغذیه با شیر مادر به عنوان زیربنای زندگی سالم و مشارکت افراد و سازمان‌ها برای تأثیر بیشتر، از جمله اهداف هفته جهانی شیر مادر است.
سازمان جهانی بهداشت به عموم مادران توصیه کرده است تا شش ماهگی فقط شیر خودشان و پس از آن به همراه غذای کمکی مناسب، این مسیر را تا دو سالگی نوزاد ادامه دهند. در واقع، شیر مادر در شش ماه اول تولد، تنها تغذیه مورد نیاز نوزاد بوده و علاوه‌بر نقش غذایی، نوزاد را از انواع بیماری‌ها محافظت می‌کند. به عبارتی، شیر مادر بهترین منبع تغذیه، مقوی‌ترین نوع شیر و تأمین‌کننده امنیت غذایی نوزاد پس از تولد و ورودش به دنیای جدید است. جالب است بدانید شیر مادر یک غذای زنده است که ترکیب آن بر حسب سن نوزاد شیرخوار به طور منظم تغییر می‌کند. همچنین در آن بیشتر از صد ترکیب مختلف وجود دارد که نمی‌توان آن‌ها را به روش مصنوعی تولید کرد.
راه‌اندازی کلینیک مشاوره شیردهی
همزمان با روز جهانی شیر مادر در سال ۱۴۰۰، کلینیک مشاوره شیردهی با تمام تجهیزات استاندارد اعم از بهترین شیردوش‌های برقی موجود در بازار و همچنین حضور مشاوران باتجربه، در مکانی آرام در مجاورت بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان(NICU) و بخش جراحی زنان در طبقه دوم ساختمان شماره یک این بیمارستان راه‌اندازی شد.
در این کلینیک خدمات مشاوره در زمینه‌هایی همچون شیردهی، مشکلات پستان و استفاده از شیردوش به مادران ارائه می‌شود. در این بین، وجه تمایز کلینیک مشاوره شیردهی بیمارستان رضوی با کلینیک‌های مشابه در سایر بیمارستان‌ها، ارائه خدمات رایگان به عموم مادران است؛ چه مادرانی که فرزند خود را در این بیمارستان به دنیا آورده باشند و چه مادرانی که از سایر بیمارستان‌ها مراجعه کنند. در حال حاضر نیز ماهانه به طور میانگین ۴۰ تا ۵۰ مادر به این کلینیک مراجعه می‌کنند و از خدمات آن بهره‌مند می‌شوند.
پیگیری وضعیت مادران پس از ترخیص از بیمارستان رضوی تحت برنامه «فالوآپ» نیز نشان داده است که ۹۹ درصد مادران، نوزادانشان را با شیر خود تغذیه می‌کنند و خدمات این کلینیک در این امر موفق بوده است. کلینیک مشاوره شیردهی بیمارستان رضوی همه روزه بجز روزهای تعطیل از ساعت ۸ تا ۱۳ آماده ارائه خدمات به مادران است.
همکاری با بانک شیر مادر مشهد
استفاده از شیر مادر، طبیعی‌ترین شیوه تغذیه شیرخواران است و بهترین شیر برای هر نوزاد نیز، شیر مادر بیولوژیکش است. با توجه به اهمیت این موضوع مادران دارای شیر یا در اصطلاح شیرده می‌توانند با اهدای رایگان شیرشان تحت شرایط مختلف، نوزادان دیگر را نیز از این موهبت برخوردار کنند. در این میان، بانک‌های شیر مادر با رویکرد نجات زندگی نوزادان زودرس یا وزن پایین، زندگی بخشیدن به نوزادان محروم از شیر مادر خود، ترویج و حمایت از تغذیه با شیر مادر، چند قلویی و ناکافی بودن شیر مادر، کمک به خانواده‌هایی که نوزادان پرخطر دارند و اهدای شیر به نوزادانی که مادرانشان دچار نقص ایمنی و مصرف داروی خاص یا ابتلا به سرطان هستند، تأسیس شده است.
بیمارستان رضوی این افتخار را دارد که با بانک شیر مادر در مشهد مقدس همکاری فعال و مستقیم دارد. این بانک شیر از سال ۱۳۹۸ زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در محل بیمارستان تخصصی زنان و زایمان «ام‌البنین» راه‌اندازی شده است. بدین منظور زنان یا مادران شیرده که تمایل به اهدای شیر دارند در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان یا کلینیک مشاوره شیردهی بیمارستان رضوی شناسایی و شیر آن‌ها جمع‌آوری می‌شود. این شیر تحت شرایط استاندارد به بانک شیر مادر بیمارستان ام‌البنین منتقل می‌شود. علاوه‌براین، چگونگی دوشیدن شیر، جمع‌آوری و نگهداری شیر در منزل در این بیمارستان به مادران آموزش داده می‌شود و کارکنان بانک شیر بر اجرای صحیح آن نظارت دارند.
در این بانک شیر مادر، شیر اهدایی قبل از مصرف پاستوریزه می‌شود. البته اگرچه در روند پاستوریزاسیون شاهد کاهش برخی از مواد همچون ویتامین‌های B و C و ایمونوگلوبین A و G هستیم، اما بسیاری از مواد مغذی شیر دستخوش فرآیند تغییر نمی‌شود. همچنین در روند پاستوریزاسیون به مدت ۳۰ دقیقه، ویروس‌های هپاتیت B و C و سیتومگالوویروس از بین می‌روند.
شایان ذکر است، با توجه به اهمیت نقش شیر مادر و سلامت مادران و نوزادان، بیمارستان رضوی در تلاش است با ارائه این خدمات، گامی مثبت و اثرگذار در راستای کمک به مادران و نوزادان نیازمند بردارد.
