ایسکمی چیست ؟
ایسکمی در اندام تحتانی زمانی اتفاق می افتد که خون رسانی از طریق عروق اندام کفایت لازم را برای رفع نیازهای اندام در حالت فعالیت و استراحت نداشته باشد. هرگاه جریان خون شریانی برای رفع نیاز عضلات و نسوج دیگر در حالت استراحت نیز کافی نباشد، ایسکمی اندام حالت بحرانی خواهد داشت که نیاز به مداخلات جدی دارد. این کاهش خون رسانی که گاهی به علت انسداد اتفاق می افتد، اگر به مدت طولانی ادامه پیدا کند ممکن است عوارض خطرناکی مانند قطع عضو را نیز به همراه داشته باشد.
علت :
تصلب شرایین ، لخته شدن خون (آمبولی) ، انقباض عروق ، اختلالات مادر زادی قلبی ، فشارخون پایین ، بیماری داسی شکل، دیابت ، تاکی کاردی ، چربی خون بالا (افراد سیگاری) ، سن ، ارث و بی حرکتی
علائم و نشانه های تشخیصی :
- درد ناگهانی در ناحیه درگیر به خاطر انقباض خود به خودی عضله ناشی از کاهش اکسیژن رسانی بافتی
- لنگش متناوب : درد ، بی حسی یا ضعف همراه با لنگ زدن به خاطر افزایش تقاضای اکسیژن عضلات در طی فعالیت
- نبض ضعیف یا نبود نبض در ناحیه مبت ال به خاطر کاهش و انسداد جریان خون
- کاهش دمای قسمت های پایینی منطقه درگیر به خاطر انسداد جریان خون
- رنگ پریدگی یا تغییر رنگ لکه ای ( خالدار) نطقه درگیر به خاطر کاهش اکسیژن رسانی بافتی
- قرمزی(افزایش قرمزی پوست اندام در زمان آویزان شدن یا پایین تر قرار گرفتن پاها)
- ریزش موی اندام
تست های تشخیصی :
- سونوگرافی داپلر ناحیه مبتلا
- آرتریوگرافی (ماده حاجب رنگی به شریان مبتلا تزریق شده، در تصاویر رادیوگرافی شریان و منطقه مسدود شده قابل دیدمی شود)
- شاخص مچ پا و بازو (ABI) به تعیین مقدار نارسایی شریانی کمک می کند
درمان :
درمان طبی : ورزش ، ترک سیگار و کاهش چربی
درمان جراحی : آنژیوپلاستی ، گرافت بای پس عروق ، خارج کردن پلاک های چربی یا لخته خون از داخل عروق ، قطع عضو ، تجویز داروی ضد پلاکت برای بهبود جریان خون در اندام تحتانی
رژیم غذایی :
به دلیل اینکه یکی از علل ایسکمی گرفتگی عروق به خاطر رژیم غذایی نا مناسب می باشد، اصلاح رژیم غذایی یک عامل مهم در پیشگیری یا تسریع بهبودی شما است. مصرف چربی به خصوص چربی حیوانی را محدود کنید. غذاهای خیلی چرب مانند کله پاچه را اصلا مصرف نکنید! سعی کنید در بیشتر موارد از گوشت سفید(مثل ماهی و مرغ) به جای گوشت قرمز استفاده کنید. از پروتئین های گیاهی مانند : حبوبات (نخود، عدس، لوبیا، سویا) و همچنین از میوه جات و سبزیجات تازه استفاده کنید.
نکاتی که لازم است بیماران مورد توجه قرار دهند :
- روش چک نبض ناحیه مبتلا از نظر وجود یا فقدان نبض
- تماس با پزشک در صورت تجربه بی حسی یا فلج یا درد
- اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ یا چسبان
- اجتناب از پوشیدن لباس زیر تنگ به خصوص در ناحیه زانو
- ورزش های منظم (حداقل سه روز در هفته)
- اجتناب از بستن کمربند یا کمری محکم شلوار و لباس
- اجتناب از پوشیدن کفش تنگ
- استفاده از جوراب هایی با جنس پنبه نرم جهت جذب رطوبت
- معاینات یا مراجعه منظم به پزشک معالج
- بررسی روزانه پاها از نظر زخم و قرمزی
- ویزیت و مشاوره منظم متخصص عروق
- ترک سیگار
- اجتناب از حمام داغ و کیف آب گرم و پدهای حرارتی
- پرهیز از افتاب سوختگی
