به تغییر رنگ زرد پوست و ملتحمه چشم زردی ( ایکتر ) گفته میشود. زردی یکی از موارد شایع در نوزادان می باشد که معمولاً از روز سوم شروع می شود به تدریج بیشتر شود و در عرض یک هفته بهبود می یابد.
چرا بعضی از نوزادان زرد می شوند؟
طول عمر گلبول های قرمز نوزادان نسبت به بالغین کمتر است ، تعداد آنها نیز بیشتر می باشد این گلبول های قرمز اضافه پس از تولد از بین می روند از تخریب آنها ماده ای به اسم بیلی روبین ایجاد میشود که باعث ایجاد رنگ زرد بدن میشود . بیلی روبین به طور طبیعی توسط کبد ، دفع میشود . از طرفی کبد نوزاد نیز هنوز به اندازه کافی تکامل نیافته است تولید زیاد بیلی روبین و عدم توانایی کبد برای دفع آن باعث تجمع بیلی روبین در خون و ایجاد زردی می شود.
آیا زردی می تواند به نوزاد صدمه بزند ؟
زردی فیزیولوژیک تقریباً در اکثر نوزادان اتفاق می افتد و با افزایش خفبف سطح بیلی روبین همراه است و خطری برای نوزاد ندارد.
اما اگر سطح بیلی روبین بالا باشد یا زردی روز اول ایجاد شود زردی پاتولوژیک است بیلی روبین بالا می تواند سبب آسیب های مغزی غیرقابل برگشت مثل کری عصبی ، فلج مغزی و حتی مرگ نوزاد شود.
مقدار بیلی روبین که خطر آفرین است به سن نوزاد و شرایط بالینی او بستگی دارد .
چطور می توان زردی نوزاد را تشخیص داد:
والدین باید از تغییری که در رنگ پوست نوزادان و سفیدی چشم آنها ایجاد میشود ، زردی را تشخیص دهند . بهتر است کودک بدون لباس باشد و در نور طبیعی چک شود . تغییر رنگ ابتدا از صورت ایجاد میشود و سپس به تدریج به قفسه سینه ، شکم ، بازو و پاها پیشرفت می کند . تغییر رنگ با فشار دادن ملایم انگشت روی پوست نوزاد می تواند ارزیابی شود.
سطح زردی با فشار دادن ملایم انگشت روی پوست نوزادمی تواند ارزیابی شود . در نوزادانیکه پوست تیره دارند این تغییر رنگ به راحتی تشخیص داده نمی شود.
چه عواملی می تواند در زردی نوزادان بعنوان عامل هشدار دهنده محسوب شود ؟
عوامل زیر نشاندهنده خطرناک بودن زردی و لزوم مراجعه به مراکز درمانی می باشند:
۱- گروه خون مادر O باشد و نوزاد غیر O باشد.
۲- RH مادر منفی باشد و نوزاد RH مثبت باشد.
۳- مدفوع نوزاد سفید رنگ باشد.
۴- ادرار نوزاد زرد پر رنگ باشد.
۵- زردی روز اول یا دوم ایجاد میشود .
۶- زردی بیشتر از یک هفته طول بکشد.
۷- سابقه زردی در نوزاد قبلی
۸- نوزاد به سختی از خواب بیدار میشود .
۹- نوزاد تحریک پذیر است و به سختی آرام می شود.
۱۰- نوزاد سر یا پشت خود را به عقب بر می گرداند.
۱۱- نوزاد در شیرخوردن مشکل دارد.
۱۲- تغییر رنگ پوست زیاد است و یا پوست رنگ لیمویی نارنجی دارد.
چگونه می توان به نوزاد کمک کرد :
مهمترین توصیه برای مادران ، شروع زود رس تغذیه با شیرمادر است . هیچ محدوده زمانی و مقداری برای مصرف شیر مادر وجود ندارد . نوزاد هر چقدر که خواست و هر موقع که خواست باید شیر بخورد . استفاده آب قند، ترنجبین، شیرخشت توصیه نمی شود پوشش نوزاد یک پوشش بیش از مادر باشد دمای منزل ۲۵ درجه کافی می باشد . دفع ادرار نوزاد ۸-۶ بار در شبانه روز باشد.
در صورت ایجاد زردی ، جهت معاینه باید به پزشک مراجعه نمایند.
نوزاد پس از ترخیص در بیمارستان در عرض ۲-۱ روز مجدداً باید توسط پزشک ویزیت شود . رنگ پوست نوزاد توسط والدین ارزیابی شود.
زردی چگونه درمان میشود:
وقتی میزان زردی بر اساس سن نوزاد فاکتورهای خطر همراه از حد خاصی تجاوز نماید نیاز به درمان دارد ، برای این نوزادان جهت برطرف شدن زردی از فتوتراپی ( نور درمانی با دستگاه استاندارد) استفاده می شود . نوزاد در هنگام نوردرمانی باید بدون پوشش باشد و فقط چشمها و ناحیه دستگاه تناسلی پوشانده شود ، از کوران هوا جلوگیری شود . در موارد استثنایی ممکن است نوزاد نیاز به تعویض خون داشته باشد .
تهیه و تنظیم: بیمارستان رضوی
