آموزش پزشکی

توانبخشی قلب

هدف از توانبخشی قلبی رساندن بيمار به حداکثر میزان فعالیت ممکن با توجه به ظرفیت قلبی وی است به طوری که فرد پس از جراحی قلب باز، آنژیوپلاستی و استنت گذاری،انفارکتوس قلبی ، جراحی های دریچه و دیگر جراحی های قلب بتواند هرچه زودتر بطور ایمن به فعالیت روزمره زندگی و شغلی خود باز گردد.امروزه ثابت شده که مهار ریسک فاکتورها با توانبخشی و فعالیت بدنی با شدتی مناسب ، عاوه بر اینکه بیمار را توانمند تر خواهد ساخت از نظر روانی اجتماعی نیز موثر خواهد بود. همچنین مطالعات متعدد نشان داده که توانبخشی قلبی در کاهش مرگ و میر ، کاهش مرگ ناگهانی و کاهش نیاز بیمار به بستری تأثیر بسزا دارد.

با توانبخشی قلبی ، ظرفیت قلبی عروقی افزایش می یابد و با  کنترل ریسک فاکتور ها احتمال بیماریهای عروق کرونر و سکته قلبی کاهش مییابد. توانبخشی ضمن بهبود کیفیت زندگی بیمار باعث کاهش ناتوانی و مرگ و میر قلبی نیز میگردد. بیماران پس از توانبخشی قلب احساس سامت ،افزایش اعتماد به نفس ، کاهش خستگی زودرس، کاهش حمات درد سینه، کاهش افسردگی و اضطراب ، برطرف شدن اختالات خواب و برگشت به فعالیت های اجتماعی شغلی دارند. تمرینات ورزشی توانبخشی قلب در دو قسمت تأثیرات مثبت خود را اعمال میکند :

• عضله قلب
• عضلات کل بدن

نشان داده شده با انجام ورزش های مناسب ، عضات توان برداشت اکسیژن بیشتر را از خون خواهندداشت، به گونه ای که اختاف خون اکسیژن شریانی وریدی افزایش می یابد.
آنزیم های اکسیداتیو و تعداد میتوکندری عض ات افزایش می یابد و ماهیچه اکسیژن در دسترس را بصورت کامل تر مورد استفاده قرار میدهد و در کل ظرفیت فعالیت ماهیچه افزایش و خستگی عضلانی کاهش چشمگیری پیدا میکند . به دلیل اثرات فیزیولوژیک ورزشی بر روی قلب و عضات بدن ، قلب قادر به انجام فعالیت بیشتر با فرمان کمتری پیدا میکند و کار قلب کاهش می یابد.
برنامه های توانبخشی قلب عاوه بر تمرینات ورزشی (تردمیل، دوچرخه ثابت ، دوچرخه دستی) شامل مشاوره تغذیه ، مشاوره روانشناسی و مشاوره پرستاری نیز می باشد.
به بيماران افزایش مصرف سبزی ها و الیاف غذایی و کاهش چربی و پروتئین حیوانی و مصرف مناسب نمك توصیه می شود.
کاهش وزن ، ترک مصرف دخانیات ، کاهش فشارهای روانی ( اضطراب و افسردگی ) و در مواردی روان درمانی همزمان با انجام ورزش ها نیز در نظر گرفته می شود. مرحله اول توانبخشی قلب از همان روزهای نخست پس از جراحی قلب و سکته معمولا شروع می شود و طی مدت بستری بیمار در بیمارستان می باشد و شامل فیزیوتراپ تنفسی، انجام حرکات اندام ها در تخت و سپس پیاده روی در بخش می باشد. در این مدت به بیماران توصیه به مراجعه به بخش توانبخشی قلب و شرکت در برنامه توانبخشی قلبی – ریوی می شود . این مراجعه برای بیماران CABG چهار هفته بعد از عمل یا ۶ هفته پس از MI یا ۲ هفته پس از PCI باشد.

هنگامی که انجام فعالیت ورزشی برای بیماران پیشنهاد می شود باید مشخصات ورزشی از نظر نوع ، طول مدت ، شدت و تعداد دفعات مشخص شود. ورزش باید با فشار ثابت و هوازی باشد و تا حد امکان تعداد ماهیچه های وسیع تری را در بر بگیرد . شایع ترین ورزش پیاده روی، آهسته دویدن و دوچرخه سواری است. عملی ترین و کم هزینه ترین ورزش پیشنهاد شده پس از ترخیص از بیمارستان ، پیاده روی است که بیمار به تدریج زمان ، مسافت و سرعت پیاده روی را می تواند افزایش دهد. شدت ورزش به وسیله حداکثر تعداد ضربان قلب ( سن ۲۰۰ ) و میزان مصرف اکسیژن مشخص می شود. میزان مناسب ورزش بین ۸۰ ۷۰ درصد حداکثر تعداد ضربان قلب یا ۸۰ ۶۰ درصد حداکثر مصرف اکسیژن ( Max Vo2 ) است . اگر بیمار بدون نفس زدن بتواند در حین ورزش صحبت کند ، نشانه ی شدت مناسب ورزش است . طول مدت ورزش درآغاز ۲۰  ۱۵ دقیقه در نظر گرفته می شود و بتدریج به ۴۵ ۳۰ دقیقه رسانده می شود .
تعداد دفعات ورزش در آغاز روزی چندبار با مدت کوتاه است اما بتدریج ۳ یا ۵ روز در هفته توصیه می شود بهتر است هر نوبت ورزش با تمرینات کششی آغاز شود و شامل مراحل گرم کردن ، انجام ورزش و سرد کردن باشد . بیماران بسته به سن ، میزان گرفتاری قلب و وجود عوارض و نوع شغل بیمار در هفته ۱۲ ۶ به سرکار برگردانده میشود . گاهی ممکن است به تغییر شغل و انجام کاری سبک تر نیاز باشد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *